Her yıl milyonlarca insanı etkileyen grip, sanılandan çok daha ciddi sonuçlara yol açabilir. Özellikle kronik hastalığı olanlar, yaşlılar ve hamileler için komplikasyon riski yüksektir. Grip aşısı, bu riski azaltan en etkili korunma yöntemidir. Peki bu aşı kimlere yapılmalı, ne zaman uygulanmalı ve olası yan etkileri nelerdir?
Grip aşısı, influenza virüsüne karşı bağışıklık kazandırmak amacıyla geliştirilen biyolojik bir preparattır. Genellikle inaktive (ölü) virüs içerir ve vücudu hastalık yapmadan koruyucu antikorlar üretmeye teşvik eder. Bu sayede bağışıklık sistemi grip virüsünü tanır ve enfekte olma durumunda hızlı bir savunma geliştirir.
Grip aşısı, genellikle 6 ay ve üzerindeki bireyler için önerilir. Ancak özellikle bebeklerde aşı kararı mutlaka doktor değerlendirmesiyle verilmelidir. Bununla birlikte, bazı gruplar gripten daha fazla etkilenir ve bu kişiler için aşı hayati önem taşır.
Bazı bireyler, bağışıklık sistemleri zayıf olduğu veya hastalık riskleri yüksek olduğu için özel olarak korunmalıdır.
65 Yaş Üstü Bireyler: Bağışıklık sisteminin zayıflaması nedeniyle gribi ağır geçirme olasılıkları fazladır.
Kronik Hastalığı Olanlar: Diyabet, kalp, akciğer ve böbrek rahatsızlıkları olanlarda grip komplikasyonlara yol açabilir.
Hamile Kadınlar: Aşı, hem annenin hem de doğacak bebeğin bağışıklığını güçlendirir.
Sağlık Çalışanları: Enfekte bireylerle sürekli temas ettikleri için yüksek risk altındadırlar.
Çocuklar ve gençler grip virüsünün yayılmasında önemli bir rol oynar. Bu nedenle aşılanmaları toplum sağlığı açısından büyük önem taşır. Özellikle 6 ay ile 8 yaş arasındaki çocuklar ilk kez aşı olacaklarsa dört hafta arayla iki doz uygulanmalıdır. Okul çağındaki çocuklarda ise kalabalık ortamlarda bulaş riskini azaltmak için aşılama önerilir.
Grip virüsü her yıl farklı türlerle dolaşıma girdiği için aşı bileşimi her sezon güncellenir. Bu nedenle en uygun zaman, Eylül–Kasım ayları arasındadır. Aşıdan yaklaşık iki hafta sonra koruyucu antikorlar oluşur. Ancak mevsim geç başlamış olsa bile, grip sezonu boyunca aşı yaptırmak fayda sağlar. Aşı döneminde risk durumunuzu öğrenmek için Happ Health Check-up hizmetinden faydalanabilirsiniz.
Grip aşısı genellikle kas içine enjeksiyon yoluyla uygulanır. Uygulama sırasında doz miktarı yaşa ve aşı tipine göre değişebilir.
En yaygın yöntem, deltoid kasa (üst kol) yapılan kas içi enjeksiyondur. Küçük çocuklarda ise uyluk kası tercih edilir. Bazı aşılar burun spreyi (nazal uygulama) şeklinde de uygulanabilir; bu yöntem genellikle sağlıklı, 2–49 yaş arası bireyler için uygundur.
Aşı yaptırmadan önce yüksek ateş veya aktif enfeksiyon varsa ertelemek gerekir. Aşı sonrası enjeksiyon bölgesinde ağrı, hafif yorgunluk veya baş ağrısı görülebilir. Bu belirtiler genellikle kısa sürede geçer. Şiddetli alerjik reaksiyonlar nadirdir ancak beklenmedik bir durum hissederseniz doktora başvurmalısınız.
Grip aşısı, bireysel koruma sağlamanın ötesinde toplumsal bağışıklığı güçlendirir. Aşılanan kişiler, hastalığı daha hafif geçirir ve çevresindekilere bulaştırma riskini azaltır. Bağışıklık sisteminizi güçlendirmek için Happ Health Online Doktor ile görüşebilirsiniz.
Grip aşısı, bireyin bağışıklık sistemini güçlendirerek hastalığın etkilerini azaltır. Düzenli aşılanan kişilerde grip nedeniyle hastaneye yatış ve ölüm oranları belirgin şekilde düşer. Özellikle kalp, akciğer veya diyabet gibi kronik hastalıkları olan bireylerde ağır komplikasyon riskini azaltır. Ayrıca, enfekte olunsa bile hastalık süresi ve şiddeti daha hafif seyreder.
Grip aşısı yalnızca bireysel değil, toplumsal düzeyde koruma da sağlar. Aşılanma oranı yükseldikçe virüsün yayılma olasılığı azalır. Böylece, bağışıklık sistemi zayıf olan ya da aşı olamayan bebekler ve yaşlılar dolaylı olarak korunur. Bu durum, sürü bağışıklığı etkisi yaratarak sağlık sisteminin üzerindeki yükü de önemli ölçüde hafifletir.
Grip aşısı genellikle güvenlidir. Yan etkiler hafif ve geçicidir, ciddi reaksiyonlar son derece nadir görülür.
Grip aşısı sonrasında hafif yan etkiler görülebilir. Bunlar genellikle bağışıklık sisteminin doğal tepkisidir ve birkaç gün içinde kendiliğinden geçer. Uygulama bölgesinde kızarıklık, hassasiyet veya hafif şişlik oluşabilir; bu durum soğuk kompresle rahatlatılabilir. Ayrıca kısa süreli yorgunluk ya da düşük ateş görülebilir, ancak bu belirtiler ciddi bir durumun göstergesi değildir.
Grip aşısı güvenli kabul edilmekle birlikte, çok nadir görülen ciddi reaksiyonlar da rapor edilmiştir. Bu tür belirtiler genellikle alerjik yatkınlığı olan kişilerde ortaya çıkar ve tıbbi müdahale gerektirebilir.
Alerjik Reaksiyonlar: Aşı sonrası aniden gelişen nefes darlığı, yüzde şişme veya kurdeşen gibi belirtiler ciddi alerjik tepkiye işaret edebilir. Bu durum son derece nadirdir ancak bu tür bir öykünüz varsa aşı öncesi mutlaka doktora danışmalısınız.
Guillain-Barré Sendromu: Nörolojik bir tablo olan bu sendrom, milyonda 1–2 kişide görülür. Belirtileri genellikle kas güçsüzlüğü veya refleks kaybıdır. Ancak grip hastalığının kendisi bu riski daha fazla artırdığı için aşı olmak genellikle daha güvenli bir tercihtir.
Türkiye’de grip aşısı, her yıl güncellenen dozlarla eczanelerde ve sağlık kuruluşlarında bulunur. E-Nabız üzerinden “grip aşısı sorgulama” yaparak risk grubunda olup olmadığınızı ve ücretsiz aşı hakkınızı öğrenebilirsiniz. Özel eczanelerde fiyatlar üreticiye göre değişmekle birlikte her yıl Sağlık Bakanlığı tarafından duyurulur. Aşı uygunluğunuzu kontrol ettirmek için Anında Doktor üzerinden destek alabilirsiniz.
Evet, grip aşısı ve COVID-19 aşısı aynı dönemde yapılabilir. Uzmanlara göre iki aşı arasında etkileşim yoktur. Her iki aşı da farklı kas bölgelerine uygulanır ve birlikte yapıldığında bağışıklık sistemine ek yük getirmez. Ancak yüksek ateş veya aktif enfeksiyon durumunda doktor tavsiyesi alınmalıdır.
Grip aşısı, yalnızca bireysel değil, toplumsal sağlığın da sigortasıdır. Siz aşı olarak hem kendinizi hem de çevrenizdekileri korursunuz. Her yıl düzenli olarak grip aşısı yaptırmak, özellikle risk grupları için ciddi hastalıkların önlenmesinde güçlü bir adımdır. Unutmayın, korunmak tedavi olmaktan her zaman daha kolaydır.
Grip virüsü her yıl genetik olarak değişim gösterir. Bu nedenle bir önceki yılın aşısı yeni virüs türlerine karşı etkisiz kalabilir. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), her sezon güncel virüs suşlarına göre aşı içeriğini yeniler. Bu yüzden her yıl grip aşısı yaptırmak, en güncel korumayı sağlar.
Evet, ancak hastalık genellikle daha hafif ve kısa süreli seyreder. Aşı, dolaşımdaki virüs türlerinin çoğuna karşı koruma sağlar; fakat bazı alt türlerde koruyuculuk tam olmayabilir. Buna rağmen aşı yaptıran kişilerde komplikasyon, hastaneye yatış ve ölüm riski belirgin biçimde azalır.
Türkiye’de Sağlık Bakanlığı, her yıl belirli risk gruplarına grip aşısını ücretsiz olarak sunar. Bu gruplar arasında 65 yaş üstü bireyler, kronik hastalığı olanlar (diyabet, kalp, böbrek, akciğer vb.), hamile kadınlar ve bağışıklık sistemi zayıf kişiler yer alır. Uygunluk durumu e-Nabız sistemi üzerinden sorgulanabilir.
Grip aşısı, aile sağlığı merkezleri, devlet hastaneleri, özel hastaneler ve eczanelerde uygulanabilir. Ücretsiz aşı hakkı olan kişiler genellikle aile hekimleri aracılığıyla aşılanır. Özel veya ücretli aşı yaptırmak isteyenler ise eczanelerden temin ederek sağlık kuruluşlarında aşıyı yaptırabilirler.
Grip aşısı sonrası oluşan bağışıklık, ortalama 6 ila 8 ay boyunca koruma sağlar. Ancak koruyuculuk süresi kişisel bağışıklık gücü ve yaşa göre değişebilir. Bağışıklık yanıtı genellikle aşıdan sonraki iki hafta içinde başlar ve grip sezonu boyunca etkili kalır. Bu yüzden her yıl sonbaharda tekrarlanması önerilir.
Русский
Français
Magyar
Azerice
