Telefonuz olmadan sokağa çıkamıyorsanız, sabah uyanır uyanmaz aklınıza ilk gelen şey telefonunuza bakmak, sosyal medya mecralarını kontrol etmek oluyorsa, gece sıkı sıkı telefonunuza sarılıp uyumaya çalışıyor ama sürekli kalkıp online olma isteği ile uykusuz geceler yaşıyorsanız , sosyal ortamlarda bile sosyal medyaya girme arzusu hissediyorsanız, aldığınız yorumlar, beğeniler ruh halinizi etkiliyorsa, internet erişiminin olmaması ve geride bıraktığımız haftalarda yaşadığımız gibi sosyal medya mecralarına erişimin kısıtlanması gibi durumlar sizin için tahammül edilemez durumsa SOSYAL MEDYA BAĞIMLISI yani NOMOFOBİ olabilirsiniz. Bugün sosyal medya bağımlılığını konuşmak üzere değerli psikoloğumuz Yağmur Akbulut ile bir araya geldik.
Bu yazımda alışkanlıkların ve alışkanlıklardan bir adım öte bağımlılıkların hayatımızdaki yerini konuşalım istiyorum. Özellikle instagram mecrasının erişimine ara verildiği süreçte çoğumuzda fiziksel ve psikolojik bir iyi olmama hali gözlendi. Kaygı, mutsuzluk, endişe bir yana elimizi kolumuzu koyacak yer bulamadık. Sabah uyanınca instagram yokluğunu hatırlayıp güne mutsuz başladık. Nasılsa paylaşamayacağım diye tatillerimizi iptal ettik, spor salonlarına gitmedik, restoranlar boş kaldı. Arkadaş buluşmalarında tartışmalar yaşandı. Belki de elimizde telefon olmadan ilk kez sohbet ettiğimiz işin. Hatta eşim yakışıklıymış karım güzelmiş gibi esprilerle birbirimizin yüzüne gözüne sohbete odaklandığımız anları yaşadık. Tüm bunların altında alışkanlıkların ve bağımlılıkların gücü yatıyor diye düşünüyorum hocam. Hepimiz kendimizi çıplak kalmış gibi hissettik.
Tanıyı koymak önemli bir nokta. Kişileri ikiye ayırıyoruz. Sosyal medya kullanıcısı ve sosyal medya bağımlısı. Ayrımda işlevsellik noktasına odaklanıyoruz. Bağımlı kişi günlük rutinlerini aksatabiliyor. İş, okul, sosyal hayat bu hayatının bu noktalarından uzaklaşarak ilişkilerini aksatabiliyor. Sosyal ağlarda zaman geçirilen zaman dengeyi aşmış durumda oluyor. Her sosyal medya kullanıcısı, bu mecralarda olmayı seven tabii ki bağımlı değil. Biz bağımlılık noktasına odaklanacak ve böyle bir teşhis koyacaksak belirli maddelere odaklanıyoruz.
Kendinizi sosyal medya mecralarına adadıysanız yani bu mecrada varlığınızı gösterebilmek için yiyor, içiyor, geziyor, eğleniyor, kendinize bakıyorsanız tüm bunları sosyal hayatın gerekliliği olarak değil sosyal medyanın gerekliliği olarak yapıyorsanız sabah uyanır uyanmaz yaptınız ilk şeş telefonda sosyal ağlarınıza bakmak ya da gece sık sık uyanıp acaba neler oldu diye sosyal medya mecralarınızı kontrol etmekse ve bu bir takıntı düzeyine ulaştıysa burada gösterdiğiniz kimliğinizin gerçek kimliğiniz olduğuna inanmaya başladıysanız ve burada aldığınız yorumlar beğeniler sizi olumlu veya olumsuz uç noktalara çıkarıyorsa sosyal medya mecralarında aktif olabilmek için sosyal yaşantınızdan hayatınızdan vazgeçiyor gerçek ve yüz yüze ilişkiler kurmaktan kaçıyorsanız sosyal medya bağımlısı olabilirsiniz evet.
Aslında sosyal medya bağımlılığı bazen sonuç olabilir. Yani şöyle açıklayayım. Kişide olan psikolojik bozuklukların kendini gösterdiği yer olabilir bazen sosyal medya mecraları. Örneğin kişi zaten takıntı problemi yaşıyordur. Kişi zaten sosyalleşememe -izolasyon- problemi yaşıyordur. Bunu gösterdiği yer bir sosyal medya mecrasıdır. Yani altta yatan nedenlerin bir sonucu olarak da sosyal medya bağımlısı olabilirsiniz.
Altta yatan asıl nedeni çıkarmasının dışında sonuç olduğu durumlarda da öfke, yetersizlik, dissosyatif kişilik bozukluğu, dikkat dağınıklığı, odaklanamama gibi durumlara da yol açtığını sıklıkla gözlemliyoruz.
Happ Health ailesi olarak online psikolojik danışmanlık hizmeti veriyoruz. Bu bağımlılıkların gücünü azaltmak adına evinizde, işinizde, uygun bir ortam bulduğunuzda danışmanlığımızı alabiliyorsunuz. Danışanımıza bağımlı demeden önce belirli testler yapıyoruz. Onun yaşantısına inip onu iyice tanımaya çalışıyoruz. Bu mecraları kullanma sıklığını, şeklini ölçümlüyoruz. Sosyal ağlarda geçirdiği zaman hayatının işlevselliğini ne kadar bozuyor buna bakıyoruz. Sonra danışanımız ile bir yol haritası çizip kişinin gerçek sosyal hayatına, ilişkilerine, yüz yüze iletişim dinamiklerine, hobilerine yönelmesine yardımcı oluyoruz.
Tabii ki. Her bağımlılık gibi. Kişinin öncelikle içinde bulunduğu bu durumdan çıkmayı istemesi gerekiyor. İstediği sürece bizler zaten her şekilde danışanımızın yanında olup bağımlılık noktasını çözmesine yardımcı oluyoruz.
Çok teşekkür ederim değerli bilgiler için. Röportajımızın video halini izlemek isterseniz Happ Health Evde Sağlık Platformu Youtube kanalımızda sizleri bekleriz.
Kişi sabah kalkar kalkmaz sosyal medyaya girme ihtiyacı duyuyorsa, gün içinde sürekli telefonunu kontrol ediyorsa, sosyal medya olmadan huzursuz hissediyor ve çevrimdışı kaldığında kaygı yaşıyorsa sosyal medya bağımlılığı riski taşıyor olabilir.
Nomofobi, “no mobile phobia” yani “telefonsuz kalma korkusu”nun kısaltmasıdır. İnternete, sosyal medyaya ya da mobil cihaza erişememe durumunda kişi yoğun stres, panik ve huzursuzluk yaşayabilir.
Evet, sürekli kıyaslama, onay arayışı ve çevrim içi imaj baskısı nedeniyle sosyal medya bağımlılığı zamanla depresyon, anksiyete ve özgüven sorunlarına neden olabilir.
Sosyal medya kullanımını sınırlamak, belirli sürelerle uygulamalardan uzak durmak (detoks) dijital farkındalığı artırır, odaklanmayı kolaylaştırır ve zihinsel sağlığı destekleyebilir. Detoks, tedavi sürecine güçlü bir katkı sağlar.
Bağımlılığın düzeyine göre değişmekle birlikte, işlevselliği etkileyen durumlarda profesyonel destek alınması önerilir. Psikolojik danışmanlık süreci, kişiye özel çözümler ve davranış planlarıyla etkili sonuçlar sunabilir.
Русский
Français
Magyar
Azerice
