Laktoz alerjisi, bağışıklık sisteminin süt şekerine karşı aşırı tepki vermesiyle oluşur. Vücut, laktozu yabancı madde gibi algılar ve alerjik reaksiyon başlatır. Genellikle süt ürünleri tüketildiğinde ortaya çıkar.Vücut, süt proteinlerine karşı antikor üretir. Bu da histamin salımına neden olur.Bebeklerde ve yetişkinlerde görülebilir. Neden genetik yatkınlık ve bağışıklık hassasiyetidir. Bazı kişilerde zamanla geçse de kalıcı olabilir.
Laktoz alerjisi, süt ve süt ürünlerinde bulunan laktoz isimli şekerin vücut tarafından sindirilememesi ya da bağışıklık sisteminin bu maddeye aşırı tepki vermesi sonucunda ortaya çıkar. Laktoz, süt ve süt ürünlerinde doğal olarak bulunan bir karbonhidrat türüdür ve bağırsaklarda yer alan laktaz enzimi tarafından parçalanır. Ancak bazı kişilerde bu enzim ya yetersizdir ya da hiç bulunmaz, bu da laktoz alerjisi olarak bilinen duruma yol açar. Laktoz intoleransı ile karıştırılmamalıdır, çünkü alerjide bağışıklık sistemi devreye girer.
Laktoz alerjisi olan bireyler, süt ya da süt ürünleri tükettiklerinde hızla çeşitli belirtiler gösterirler. Bu belirtiler sindirim sistemi sorunlarıyla sınırlı kalmaz, ciltte döküntü, kızarıklık ve nefes darlığı gibi semptomlara da yol açabilir. Karın ağrısı, şişkinlik, mide bulantısı, gaz ve ishal de yaygın belirtilerdendir. Şiddetli vakalarda anafilaktik şok gibi hayati tehlike taşıyan durumlar bile ortaya çıkabilir.
Laktoz içeren gıdaların tüketilmesinden sonra şu belirtiler görülebilir:
Laktoz alımından kısa süre sonra bebeklerde şu belirtiler ortaya çıkabilir:
Laktoz alerjisinin temel nedeni, bağışıklık sisteminin laktozu tehdit olarak algılayıp aşırı tepki göstermesidir. Normalde laktoz, süt ürünlerinde bulunan bir şeker olarak bağışıklık sistemine zararlı olmamalıdır. Ancak alerjik bireylerde, vücut laktozu yabancı bir madde olarak görür ve savunma mekanizmalarını devreye sokar. Genetik yatkınlık, laktoz alerjisinin ortaya çıkmasında önemli bir rol oynayabilir. Ailesinde laktoz alerjisi olan bireyler, bu durumu yaşama riski daha yüksektir.
Laktoz alerjisi ile laktoz intoleransı, genellikle karıştırılan ancak farklı sağlık sorunlarıdır. Laktoz intoleransı, vücutta yeterince laktaz enzimi olmamasından kaynaklanırken, laktoz alerjisinde bağışıklık sistemi devreye girer. Laktoz intoleransı olan bireyler genellikle küçük miktarda laktozu tolere edebilirken, laktoz alerjisi olanlarda çok daha ciddi reaksiyonlar ortaya çıkabilir. İki durum da benzer belirtiler gösterse de tedavi yaklaşımları oldukça farklıdır.
Laktoz alerjisi belirtileri diğer sorunlarla karışabilir. Bu yüzden dikkatli gözlem önemlidir. Süt ürünlerinden sonra kaşıntı, kızarıklık, mide sorunları oluşuyorsa alerjiden şüphelenilir. Tanı için alerji testleri kullanılır. Deri prick testi en yaygın yöntemdir. Kan testleri de bağışıklık tepkisini ölçer. Bazen gıda yükleme testi yapılır. Bebeklerde tanı daha hassastır. Emzirme sonrası kızarıklık, gaz, huzursuzluk izlenmelidir. Tanı mutlaka uzman hekim gözetiminde konmalıdır.
Laktoz alerjisinin tanısı, genellikle alerji testleri ve doktorun detaylı incelemesi sonucunda konur. Doktorlar, kan testleri veya deri testleri ile bireyin laktoza karşı alerjik olup olmadığını belirler. Laktoz alerjisi teşhisi konulan bireylerin, süt ve süt ürünlerinden kaçınmaları gerekir. Laktozsuz süt ve bitkisel sütler gibi alternatif ürünler beslenme düzenine dahil edilebilir. Ayrıca, alerjik reaksiyonları kontrol altına almak için antihistaminik ilaçlar da tedavi sürecinde kullanılır.
Laktoz alerjisi için ilk başvurulacak uzman alerji ve immünoloji doktorudur.
Çocuklarda ise çocuk alerji uzmanı tercih edilmelidir.
Bazı durumlarda gastroenteroloji uzmanı da sürece dahil olur.
Tanı için birkaç farklı test uygulanabilir. En yaygınları şunlardır:
Laktoz alerjisi olan bireyler, süt ve süt ürünlerinden kaçınmak zorunda kaldıkları için kalsiyum ve D vitamini gibi temel besin maddelerinden mahrum kalabilirler. Bu nedenle, kalsiyum açısından zengin bitkisel gıdalar ve takviyeler diyetlerine eklenmelidir. Laktoz içermeyen süt, badem sütü ve soya sütü gibi ürünler kullanarak denge sağlanabilir. Ayrıca laktozsuz peynir ve yoğurt gibi alternatif ürünlerle de beslenme düzeni desteklenebilir.
Laktoz alerjisi, bağışıklık sisteminin laktoza aşırı duyarlılığı sonucu oluşan ciddi bir sağlık problemidir. Süt ve süt ürünlerinden tamamen kaçınarak bu durumu yönetmek mümkündür. Uygun tedavi ve diyet düzeni ile laktoz alerjisi olan bireyler sağlıklı bir yaşam sürdürebilirler. Özellikle laktoz içermeyen alternatif ürünlerin tercih edilmesi, beslenme eksikliklerinin önüne geçmek adına büyük önem taşır.
Laktoz alerjisi olanlar aşağıda listelenen ürünlerden uzak durmalı:
Ambalajlı ürünlerin içeriği tüketilmeden önce mutlaka okunmalı.
Laktoz alerjisi kalıcı olabilir. Ancak bazı çocuklarda zamanla kaybolabilir. Bağışıklık sisteminin yanıtına göre durum değişir. Tedavi edici ilaç yoktur. En etkili çözüm alerjenden uzak durmaktır.
Süt veya süt ürünü tüketince kaşıntı, şişlik, ishal, karın ağrısı oluşuyorsa alerji olabilir. Alerji testiyle kesin tanı konur. Bebeklerde huzursuzluk, döküntü ve ishal görülebilir. Yetişkinlerde belirtiler daha hafif olabilir. Alerji uzmanı tarafından değerlendirilmelidir.
Laktoz en çok süt, yoğurt, peynir, dondurma ve krema gibi ürünlerde bulunur. Ayrıca bazı işlenmiş gıdalarda, hazır çorbalarda ve ilaçlarda da olabilir. Etiket okumak önemlidir. “Süt tozu” veya “peynir altı suyu” içeren ürünlerde de laktoz bulunur.
Laktoz intoleransı geçici olabilir ama genellikle kalıcıdır. Laktoz içeren gıdalardan uzak durmak gerekir. Laktozsuz süt ürünleri tercih edilebilir. Laktaz enzimi içeren tabletler semptomları hafifletir. Sindirimi kolaylaştırır. Beslenme düzeni uygun şekilde planlanmalıdır.
Laktoz alerjisi temasla da belirti verebilir. Ciltte kızarıklık ve kaşıntı oluşabilir. Soğuk kompres ve antialerjik kremler fayda sağlayabilir. Şikâyetler artarsa doktora başvurulmalıdır. Laktoz içeren ürünlerle temastan kaçınılmalıdır. Hipoalerjenik ürünler tercih edilmelidir.
Русский
Français
Magyar
Azerice
