Kolonoskopi Nedir ve Beslenme Nasıl Olmalıdır?

Kolonoskopi Nedir ve Beslenme Nasıl Olmalıdır?

Kolonoskopi, kalın bağırsak ve rektumun detaylı bir şekilde incelendiği endoskopik bir işlemdir. Bu prosedür sırasında gerekirse polipler alınabilir veya laboratuvar incelemesi için doku örnekleri toplanabilir. Makattan girilerek gerçekleştirilen bu işlem, hem teşhis hem de tedavi amaçlı kullanılabilir. Kolonoskopi, ucunda ışık ve kamera bulunan esnek bir tüple yapılır.

Kolonoskopi Neden Yapılır?

Uzman doktor, bağırsakla ilgili belirtilerin nedenlerini araştırmak, karın ağrısı, rektal kanama, ishal gibi durumları değerlendirmek için kolonoskopi isteyebilir. Kolon kanseri taraması da kolonoskopinin yaygın kullanım amaçlarından biridir.

Kolonoskopi Hangi Hastalıklarda Yapılır?

Teşhis Amaçlı:

Bağırsak problemlerinin teşhisi için kolonoskopi kullanılabilir. Geçmeyen karın ağrısı, rektal kanama, kronik kabızlık, açıklanamayan anemi veya demir eksikliği, kronik ishal ve nedeni açıklanamayan kilo kaybı durumlarında kolonoskopi gereklidir.

Bağırsak Kanseri Taraması:

Şikayet olmasa bile kolon ve rektum kanserinin erken teşhisi için kolonoskopi yapılmalıdır. 50 yaşın üzerindeki bireylere her 5 yılda bir kolonoskopi önerilir. Ailede kolon veya rektum kanseri geçmişi olan kişiler için kolonoskopi sıklığı değişebilir.

Polip Kontrolü:

Daha önce bağırsak polipi sorunu yaşamış kişilerin belirli aralıklarla kolonoskopi kontrolünden geçmesi gerekebilir. Bağırsak poliplerinin erken teşhisi ve çıkarılması, bağırsak kanserinden korunmanın önemli yollarından biridir.

Kolonoskopi Nasıl Yapılır?

Kolonoskopi öncesi hazırlık süreci bulunur. İşlemi yapacak doktora gebelik, akciğer hastalıkları, kalp hastalıkları, diyabet ve kullanılan ilaçlar veya ilaç alerjileri hakkında bilgi verilmelidir. Kolonoskopinin başarılı olması için bağırsakların temizlenmiş olması gerekir. Yeterince temizlenmemiş bağırsaklar, lezyon veya poliplerin gözden kaçmasına ve işlemin tekrarlanmasına yol açabilir.

İşlem günü rahat edebilmek için bol ve rahat kıyafetler giyilmesi önerilir. Kolonoskopi öncesi hastaya sakinleştirici ve ağrı kesici ilaçlar verilir. İşlem sırasında hastanın arkasını açıkta bırakan özel bir kolonoskopi pantolonu giydirilir. Gerekirse hastaya solunum, tansiyon ve kalp atış hızını takip etmek için elektrotlar takılır. Hasta yan yatırılıp dizlerini göğsüne çekerek kolonoskopi pozisyonu alır. Doktor, kolonoskopu makata yerleştirir ve bağırsaklara hava vererek daha net bir görüntü elde eder. Anormal bir bölge tespit edilirse biyopsi yapılır veya polipler çıkarılır. Kolonoskopi cihazındaki kamera görüntüleri harici bir monitöre gönderilir ve işlem bitiminde cihaz çıkarılır.

Kolonoskopi Öncesi Nelere Dikkat Etmek Gerekir?

Kolonoskopi öncesi belirli bir diyet veya sıvı kısıtlaması gerekebilir. Doktor, hastanın durumunu değerlendirerek beslenme tarzı önerir. Yüksek lifli gıdalar kolon temizliğinde sorun yaratabileceği için birkaç gün öncesinden tam tahıllı gıdalar, kuruyemiş, tohum, kuru meyve, makarna, bezelye ve kuru fasulye gibi besinlerden kaçınılmalıdır. Kolonoskopiden bir gün önce katı yiyecekler tüketilmemelidir. Su, çay, meyve suyu gibi sıvılar tüketilebilir. Akşam saat 18.00’dan sonra doktorun önerdiği bağırsak temizleyici ilaçlar alınmalıdır. İşlem günü hiçbir katı ve sıvı gıda tüketilmemelidir ve sigara ile tütün ürünlerinden uzak durulmalıdır.

Kolonoskopi Sonrası Nelere Dikkat Etmek Gerekir?

Kolonoskopi sonrası hastalar genellikle yaklaşık bir saat hastanede dinlendirilir ve aynı gün evlerine gönderilir. Hastanın yanında refakatçi bulunması önemlidir. İşlem günü otomobil kullanılmamalı, önemli kararlar alınmamalı ve işe dönülmemelidir. Bağırsaklardaki hava nedeniyle şişkinlik ve gaz sancısı yaşanabilir, bu durumda yürüyüş iyi gelebilir. Ağır kaldırmak veya yorucu aktivitelerden kaçınılmalıdır. Dışkıda az miktarda kan görülebilir, ancak kanama devam ederse doktora başvurulmalıdır. Günlük yaşama dönüş için bir gün beklenmelidir. Normal beslenmeye geçilebilir, ancak biyopsi yapıldıysa veya polip çıkarıldıysa doktor özel bir diyet önerir. Bol sıvı tüketimi önemlidir. Kan sulandırıcı ilaç kullanan hastaların bir süre bu ilaçları kesmesi gerekebilir, ancak doktor önerisi olmadan hiçbir ilaç bırakılmamalıdır.

Dyt. Sultan Begüm Arslan